De eeuwenoude vraag die vaak gesteld wordt is, maakt geld gelukkig? Uit een onderzoek van het Erasmus is naar voren gekomen dat we met z’n allen ongelukkiger zijn geworden tijdens de coronacrisis, niet geheel verrassend. Dit bevestigt daarnaast nog één ding, geld maakt niet gelukkig. Maar is geluk het wel te koop?
Meer geld
Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de Nederlanders meer geld uit geeft tijdens de coronacrisis. Maar we worden toch ongelukkiger.
Ondanks dat de crisis veel mensen heeft geraakt in bepaalde sectoren, heeft het grootste deel van de bevolking meer geld op de bankrekening dan vorig jaar. Dit komt met name doordat er minder mogelijkheden zijn om het uit te geven. Vakanties zijn gecanceld of uitgesteld, de restaurants zijn dicht en de kroegen en clubs zijn gesloten. Hierdoor houd je al snel geld ‘over’. Thuis koken i.p.v. uiteten, thuiswerken, en feestjes die niet doorgaan. Allemaal dingen waardoor we minder geld uitgeven. Maar wat doen we dan met het geld?
Geld moet toch rollen is het credo van velen. Er wordt meer dan ooit (online) geshopt. De omzet van e-commerce gigant Amazon is in de coronacrisis maar liefst met 60% gestegen ten opzichte van vorig jaar. Mensen kopen massaal nieuwe kleren, gadgets en andere spullen die je wellicht niet direct nodig hebt. Het geld dat voor een vakantie bedoeld was wordt nu uitgegeven aan een nieuwe telefoon of laptop. En dit is precies waarom we niet gelukkiger worden.
Hedonistische adoptatie
Professor Amit Kumar onderzocht dit voor zijn paper. Daaruit blijkt dat men gelukkiger wordt van uitgaves die zorgen voor een ervaring dan van materialistische uitgaves.
Dit komt doordat materialistische uitgaves zorgen voor hedonistische adoptatie. Dit houdt in dat je went aan nieuwe aankopen. Een object verandert niet. Als je een nieuwe telefoon koopt wen aan je het gebruik ervan. Hetzelfde geldt voor een nieuwe auto. De auto verandert niet en de ‘nieuwe’ ervaring van de eerste rit went snel. Na verloopt van tijd is een auto “maar” een auto en een nieuwe telefoon werkt eigenlijk hetzelfde als de oude.
Dit geldt niet voor uitgaves aan een ervaring. Denk aan een vakantie of een avondje uiteten. De ervaring stopt na een tijdje. Hierdoor wordt de ervaring een herinnering en deze neem je in je geheugen mee. De ervaring heeft geen tijd om te wennen en zorgt er daarom voor dat je er ook langer gelukkig van blijft. Een ervaring die geen geld kost is dus een win/win situatie. Vaak zorgt een ervaring tot wel zes maanden na de gebeurtenis nog voor een moment van geluk. Materialistische uitgaves zorgen voor het moment voor een boost in geluk maar deze is als snel weer op het niveau ervoor. Gemiddeld is dit al na twee weken.
Sociale vergelijking
Een ander punt wat meespeelt in hoe gelukkig je bent, heeft met sociale vergelijking (social comparison) te maken. Wij houden ervan om onszelf te vergelijken met andere mensen. Hoe je uit die vergelijking komt, bepaalt of je er gelukkiger van wordt of niet. Heeft je buurman een nieuwe auto gekocht, dan ga je jouw auto automatisch vergelijken en word je vaak ongelukkiger. Dit vindt ook op de werkvloer plaatst.
Sara Solnick en David Hemenway hebben onderzocht wat het effect is van je salaris ten opzichte van je geluk.
Het onderzoek werd onder studenten van Harvard gedaan en zij kregen twee keuzes als antwoord op de vraag;
Welk salaris heeft je voorkeur?
- Jij krijgt €50k maar jouw collega’s €25k
- Jij krijgt €100k maar jouw collega’s €250k
Drie keer raden wat de winnaar was? Juist de eerste optie. Men heeft liever minder geld, maar meer ten opzichte van de rest, dan het dubbele salaris maar een stuk minder dan de rest. Je vergelijkt je heel snel met je omgeving. Men gaat toch voor de ‘gelukkigere’ optie. Nu denk je misschien, dat is leuk maar dit geldt niet voor mij want ik had voor de tweede optie gekozen. Dit is niet waar.
Sociale vergelijking vindt voor iedereen plaats. Of het nu op tv is of op social media. Je gaat je vergelijken met anderen. Uit dit artikel blijkt dat social media mensen ongelukkiger maakt. Doordat jij thuis zit en je op social media ziet dat iemand wel op vakantie is, vergelijk je jezelf ongemerkt met diegene. Hierdoor word je ongelukkiger. Degene kan ook een bekend persoon zijn. Denk aan Koning Willem-Alexander die ineens op vakantie vertrok naar Griekenland. “hij gaat op vakantie en wij zitten thuis”. Of Kim Kardashian die doodleuk een eiland afhuurde voor haar verjaardag en er veel kritiek op kreeg.
Sociale vergelijking gebeurt automatisch maar is niet nodig. Social media speelt hier een grote rol in. Men plaatst vaak alleen de mooiste foto’s en leuke activiteiten op social media. Doordat je jezelf hieraan gaat spiegelen word je ongelukkig. Terwijl deze mooie foto vaak bewerkt is en de leuke activiteiten niet elke dag zijn. Daarnaast worden de niet-fijne momenten zelden gedeeld.
Kortom, geld an sich maakt niet gelukkig. Een mooie auto went door hedonistische adoptatie. Het zijn de ervaringen die zorgen voor geluk.
Daarnaast speelt sociale vergelijking ook een rol. Door je niet (of minder) met andere te vergelijken wordt je ook gelukkiger. Kijk naar jezelf, en niet naar jezelf ten opzichte van iemand anders. Een dure auto kan voor elk persoon anders zijn. Een Audi A3 kan voor de één een dure auto zijn, en voor de ander leuke auto voor erbij. Ervaringen zijn minder gevoelig voor sociale vergelijking. Of je nu op een strand ligt in de Caribische zee, of een kustplaats in Spanje. Je zal het niet veel anders ervaren. In ieder geval niet als je kijkt naar de geluksmeter.
Theoretisch zou je dus geluk kunnen kopen. Door het geld aan de juiste dingen uit te geven kan je gelukkiger worden. Wil je je geld toch uitgeven aan de nieuwe iPhone? Zeker doen, alleen je wordt er niet gelukkiger van. In ieder geval niet op de langere termijn.